Architektura powojennej odbudowy miast na Ziemiach Odzyskanych

Cześć! Jesteśmy grupą studentów z Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej. Poprzez nasze zainteresowanie historią architektury i ochroną dziedzictwa, bierzemy udział w badaniach naukowych w ramach projektu pt. „(Od)budowane. Urbanistyka i architektura miast na terenie Ziemi Lubuskiej i Pomorza Zachodniego”, na którego realizację dostaliśmy grant z Ministerstwa!

Nasza misja: przywrócić pamięć o przestrzeni

Już od pierwszej połowy bieżącego roku systematycznie pogłębiamy wiedzę i odwiedzamy wybrane miasta na terenach Ziemi Lubuskiej i Pomorza Zachodniego, poszukując odpowiedzi na nurtujące nas pytania: jak wyglądał proces odbudowy w miejscowościach przyłączonych do Polski w 1945 roku? Jaka była skala zniszczeń poszczególnych miast? Kto oraz co formowało ich ostateczny wygląd i powojenny kształt? Czy odbudowa miasta odbywała się z poszanowaniem zastanego dziedzictwa, czy właśnie w kontrze do niego?

Skupiamy się przede wszystkim na zmianach przestrzennych miast, mając jednak na uwadze kontekst polityczny i społeczny, który również miał znaczący wpływ na kształtowanie powojennej tkanki miejskiej. Efektów naszej pracy może i nie widać na co dzień, mimo to nieustannie działamy, by sfinalizować prace w ramach naszych badań dotyczących Ziem Odzyskanych.

Ogromnym wsparciem są dla nas środki finansowe z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (umowa nr MNiSW/2025/DAP/359), dzięki którym badacze mogą odwiedzać miasta, brać udział w wystawach i opłacać materiały archiwalne. 

Nasze źródła wiedzy

Wszystkie prace odbywają się pod czujnym okiem prof. Piotra Marciniaka oraz dr Adrianny Brechelke-Wojtczak, nauczycieli akademickich na Wydziale Architektury Politechniki Poznańskiej. Oto, co robimy w ramach naszych badań, by odszukać potrzebne nam informacje:

• szukamy źródeł informacji w literaturze - książki, czasopisma, artykuły to podstawowe i najważniejsze źródła naszych informacji;
• prowadzimy badania in situ, czyli na miejscu - wizyty w miastach to również istotny element w tej zawiłej układance historycznej. Tylko na własne oczy możemy przekonać się, jak miasto zostało ukształtowane, a dokumentacja fotograficzna pozwoli nam utrwalić i przekazać obraz miasta dla naszych czytelników;
• odwiedzamy w muzea i archiwa - tam możemy natrafić na zapomniane dokumenty, plany, mapy i zdjęcia;
• rozmawiamy z mieszkańcami i lokalnymi działaczami - ponieważ to oni są najważniejszymi świadkami przemian historycznych;
• a także poszukujemy źródeł internetowych - jak wszyscy wiemy, Internet to skarbnica wiedzy - nierzadko musimy dokonać dogłębnej analizy niezliczonej ilości informacji, by finalnie natrafić na cenne materiały.

To wszystko pomoże nam w przygotowaniu opisu rozwoju przestrzennego obszarów staromiejskich, który będzie zawierać informacje na temat sytuacji przedwojennej, skali zniszczeń wojennych, działań pierwszych mieszkańców, planów odbudowy i działań przestrzennych w drugiej połowie XX wieku. Przedstawione poniżej miasta to tylko niektóre z tych, które są obiektem naszych badań. Zwieńczeniem naszej pracy ma być konferencja i publikacja naukowa, nad którymi już pracujemy.

Chcąc udokumentować nasze działania, założyliśmy media społecznościowe, które mają na celu promocję naszej pracy naukowej, natomiast tym samym chcielibyśmy popularyzować zagadnienia związane z architektonicznymi i urbanistycznymi uwarunkowaniami oraz z ochroną dziedzictwa odbudowy powojennych miast. Śledźcie nas koniecznie, aby nie przegapić nowych informacji na temat naszych badań!

A może Ty również jesteś pasjonatem historii i dziedzictwa, lub jesteś w posiadaniu materiałów, które uzupełnią naszą wiedzę dotyczącą odbudowy miast na Ziemiach Odzyskanych? Skontaktuj się z nami!


 

Jesteśmy na facebooku: https://www.facebook.com/people/odbudowane/61585099042966/

Instagramie: @od.budowane https://www.instagram.com/od.budowane/ 

Do zobaczenia!

zdjęcia na plakacie: Archiwum Zespołu Badawczego